Dzisiaj opowiem Ci:
– kto jest kim,
– o głębokościach pracy z każdym ze specjalistów,
– kwalifikacjach,
– okolicznościach, w których warto rozważyć współpracę z każdym z nich.

Zapraszam!

Psycholog

Tytuł psychologa posiadają osoby, które ukończyły studia magisterskie na kierunku psychologia. Są to więc magistrowie psychologii.
Co w praktyce oznacza dla Ciebie możliwość współpracy z psychologiem?
Przede wszystkim to, że psycholog może Ci udzielić tzw. pomocy psychologicznej. Czyli pracować z Tobą na takim średnim poziomie głębokości.

Psycholog może Ci również wystawić diagnozę, na podstawie przeprowadzonego z Tobą wywiadu oraz testów psychologicznych. Ów diagnoza może dotyczyć Twoich predyspozycji, zdolności, posiadania kompetencji do wykonywania określonego zawodu, a nawet może być to diagnoza ewentualnych zaburzeń.

Kiedy warto rozważyć współpracę z psychologiem?

Moim zdaniem głównie w 2 przypadkach:

• gdy doświadczasz np. problemów w pracy, albo w związku, ale nie masz potrzeby głębokiej zmiany. Chcesz jedynie bardziej zrozumieć co się dzieje, otrzymać wsparcie, poprawić komunikację, poszerzyć wiedzę o sposobie funkcjonowania człowiek
• jako swego rodzaju zwiad. Nie wiesz czego chcesz, od czego zacząć, psychoterapia jakoś Cię nie kusi. I być może popracowanie z psychologiem pomoże Ci lepiej wyłonić coś, do zajęcia się.

Coach

Mam wrażenie, że w Polsce miano coacha zostało bardzo wypaczone. Mówi się o „kołczowaniu” podwładnych polegających na mniej lub bardziej wyszukanych formach manipulacji. Mówi się też o gadkach w stylu: Będziesz zwycięzcą, Możesz wszystko, Wystarczy chcieć itp.

I żeby było jasne, jeśli komuś to pomaga, to bardzo się cieszę. Przyznaję jednak, że ja tak rozumianego wsparcia jakoś nie czuję.

Wracając do bardziej poprawnie rozumianej roli coacha, to coach z reguły pracuje określoną techniką. Są różne szkoły i coachowie mają swoje certyfikacje. Próbując to jednak sprowadzić do jednego mianownika, podczas pracy z coachem:

• pracujemy na zasobach, które posiadamy. Celem tej pracy nie jest zbudowanie nowych zasobów czy też zmiana, ale przejście z punktu A, do punktu B, ewentualnie próbując zmaksymalizować efekt: np. skrócić czas albo koszt.
• ważna jest przy tym dobra definicja punktu A, z którego ruszamy i punktu B, do którego zmierzamy, czyli wiedza o tym, skąd ruszamy i skąd będziemy wiedzieli, że się udało.

Czy praca z coachem ma sens?

Dla mnie tak. Chcę schudnąć 10 kg, albo zarabiać 20% więcej, więc idę do coacha i określamy ile ważę, ilę chcę ważyć, a następnie szukamy sposobów na zbliżenie się do celu, Albo sprawdzamy ile zarabiam, ile chcę zarabiać. Szukamy opcji, próbujemy, przegadujemy to jak wyszło, tworzymy nowy plan i tak w kółko. Dobry coach nie będzie dawał Ci rad, lecz będzie Ci zadawał dobre pytania – pomagał Ci w tym, żebyś dobrze nazwała lub nazwał miejsce, w którym obecnie jesteś, swoje trudności i rozwiązania, które widzisz. Będzie Ci też towarzyszył i poprzez zaangażowanie w cały proces, służył jako wsparcie w przybliżaniu się do celu.

Trener

Czasami może być tak, że będziesz potrzebować jedynie sposobu, gdy po prostu nie wiesz jak coś robić, nie potrafisz. I wówczas warto rozważyć szkolenie, kurs, albo warsztat, na którym oprócz nabycia nowej wiedzy zyskasz szansę „podoświadczania”. No i właśnie takie warsztaty przeprowadza trener.

To, co wyróżnia dobrego trenera, to że pracuje sobą i uczy poprzez postawę. Dla mnie to trochę jak rodzic uczący dziecko. Jeśli rodzic jedno mówi, a drugie robi, to dziecko bardziej przejmie od niego, to co robi, niż to co mówi. Także dobry trener, to dla mnie taki, który jest spójny i który samym sobą przekazuje to, o czym mówi.

Co do poziomu pracy, to pewnie z reguły będą to poziomy dość płytkie, zbliżone poziomem do coachingu, a więc bazujące na zasobach, które masz. Czyli maksymalizacja tego co masz poprzez skuteczniejsze techniki, np. poprawa komunikacji, zarządzanie swoim czasem i tak dalej.

Psychiatra

Brzmi poważnie, prawda? I słusznie, bo to bardzo poważny zawód. Wymaga ukończenia studiów medycznych i specjalizacji z psychiatrii.
Innymi słowy, psychiatra to lekarz medycyny. Może wystawiać zwolnienia lekarskie i przepisywać leki. I psychiatrzy, po postawieniu diagnozy psychiatrycznej, najczęściej przepisują również leki.

Kiedy warto wybrać się do psychiatry?

Na przykład, gdy doświadczasz mobbingu, albo zauważasz u siebie objawy depresji i potrzebujesz przerwy na odpoczynek.
Psychiatra jest bowiem jedynym specjalistą w obszarze wsparcia psychologicznego, który może wystawić zwolnienie lekarskie oraz przepisać leki.

Poza przepisaniem leków, psychiatra może też zalecić psychoterapię, a więc akurat te 2 zawody mogą ze sobą współpracować i często jest to bardzo dobry pomysł. Czyli możesz przyjmować leki, ale też zająć się sobą poprzez współpracę z psychoterapeutą.

Psychoterapeuta

Psychoterapia to najgłębszy sposób pracy, w którym można np. badać jak Twoje dzieciństwo wpływa na Twoje życie dorosłe, można szukać nowych, bardziej służących Ci sposobów na kontakt z innymi ludźmi, można przepracowywać kryzysy i traumy.

Celem psychoterapii może być zmiana, ale nie zawsze. Celem nie jest również to, żeby klient był zadowolony, bo w trakcie pracy mogą się pojawiać u klienta emocje, których nie przywita z radością. Oczywiście terapeuta powinien dbać o właściwy przebieg terapii, czyli zbudować z klientem sojusz i tworzyć wspólnie z klientem bezpieczną przestrzeń, w której to przestrzeni będą mogły wybrzmieć emocje klienta, te przyjemniejsze i te mniej przyjemne.

Kwalifikacje psychoterapeuty

Niestety w Polsce przepisy dotyczące psychoterapeutów są nieuregulowane, więc teoretycznie każdy może być psychoterapeutą. Mógłbym więc dzisiaj wywiesić sobie szyld, że jestem psychoterapeutą i postępowałbym zgodnie z prawem.
I co prawda wymogów prawnych nie ma, ale są zalecenia dla szkół psychoterapii, co do kształcenia psychoterapeutów.

Dlatego w przypadku psychoterapeutów ważne jest upewnienie się, że terapeuta ukończył 4-letnią szkołę psychoterapii i najlepiej, żeby miał certyfikat ukończenia tej szkoły.

Warto też, by terapeuta podlegał nadzorowi. Tym nadzorem jest dla terapeuty tzw. superwizor. Przykładny terapeuta chodzi do niego regularnie i omawia to co się dzieje na sesjach? Po co? Po to, żeby upewniać się, że terapia idzie w dobrą stronę, żeby się konsultować, by zyskiwać dodatkową perspektywę i w ten sposób unikać sytuacji, że umknie coś ważnego dla klienta, albo że zadzieje się coś takiego, że sesje będą bardziej dla terapeuty niż dla klienta.

Także jak widzisz jest w Polsce dość barwnie w obszarze psychoterapii: z jednej strony terapeutą może się nazwać każdy, ale jeśli chce się być przykładnym terapeutą, to trzeba spełnić bardzo dużo kryteriów.

Aha, jeśli rozważasz terapię w ramach NFZ, to w jakiejś mierze kwalifikacje terapeuty sprawdzi za Ciebie NFZ, bo NFZ współpracuje tylko z terapeutami po szkole lub w trakcie szkolenia. I do tego terapia w ramach NFZ jest bezpłatna.

Psychoterapeuta w trakcie szkolenia

A co to takiego? Psychoterapeutą w trakcie szkolenia jest osoba, która idzie do 4-letniej szkoły psychoterapii. Ta szkoła to nie jest taka tradycyjna szkoła z krzesłami i biurkami, chociaż teorii jest w niej dużo. Równie dużo jest doświadczania, uczenia się pracy z drugą osobą. W trakcie szkoły, przyszły terapeuta będzie nie tylko przyswajał wiedzę w sposób teoretyczny i praktyczny w trakcie zajęć, ale też:

• odbędzie kilkaset godzin stażu,
• terapię indywidualną,
• terapię grupową,
• będzie poddawany stałej superwizji,
• będzie uczestniczyć w dużej liczbie warsztatów.

I w tym samym czasie, na drugim, albo na trzecim roku nauki może rozpocząć pracę z klientami. Innymi słowy, w przypadku psychoterapeutów, praca zawodowa zaczyna się już w trakcie szkoły i nazwa psychoterapeuta w trakcie szkolenia jest tytułem oddającym etap, na którym jest dana osoba.

Czy warto rozważać współpracę z terapeutą w trakcie szkolenia?

To zależy od tego, na czym Ci zależy. Z jednej strony, to osoba dość świeża w zawodzie, która dopiero szuka swojego stylu, próbuje, rozwija się. Z drugiej strony, możesz trafić na osobę bardzo zaangażowaną i bardzo na Tobie skoncentrowaną. Bo terapeuta w szkoleniu pracuje często z jedną albo z co najwyżej kilkoma osobami i może się skupić bardziej na Tobie. Ponadto terapeuta w szkoleniu jest objęty superwizją ze szkoły oraz ma kontakt z trenerami przez co może poszerzać budowany warsztat. Aktualnie psychoterapia stała się dużo bardziej dostępna i popularna, a przez to certyfikowanych psychterapeutów z wolnymi miejscami nie jest za dużo. Szczególnie w mniejszych miejscowościach. Także w takim przypadku to też może być opcja do rozważenia.

Czym się kierować?

Z obrazu, który dotychczas nakreśliłem, wyłaniają się 3 główne czynniki:

• rodzaj trudności której doświadczasz i powiązany z nią cel, który chcesz osiągnąć
• głębokość, na której potrzebujesz pracować: czyli czy chcesz maksymalizować lub rozwijać to co masz czy może potrzebujesz głębszej pracy, która jest ukierunkowana na poszerzenie świadomości, głębsze zrozumienie siebie i budowanie nowych zasobów
• kwestie formalne, potwierdzające kompetencje i jakość – czyli dyplomy, certyfikacja, superwizja, doświadczenie

Czego tu brakuje? Człowieka brakuje 🙂

Bo będziesz przecież pracowała, albo pracował z konkretnym człowiekiem, a nie ideą specjalisty. Oczywiście jak Ci jest z daną osobą, możesz sprawdzić jedynie Ty.

Jeśli chodzi o psychoterapeutów, to brakuje też informacji o możliwych sposobach pracy czyli tzw. nurtach, w których terapeuci pracują. Bo przecież metoda i sposób pracy też może mieć dla Ciebie znaczenie. Ale o tym w osobnym wpisie.

Trzymaj się, cześć!

Jeśli potrzebujesz wsparcia lub chcesz popracować w ramach psychoterapii nad poszerzeniem własnej świadomości w obszarze Twojego przejawiania się w relacjach, zachęcam Cię do rozważenia współpracy z kimś z zespołu Nasze Relacje. Więcej szczegółów znajdziesz tutaj: Psychoterapia i tutaj: Zespół Nasze Relacje.

Zapraszam Cię do również do zapisania się na listę mailingową, by otrzymywać treści na temat różnych aspektów dot. związków.

Ten artykuł powstał również jako nagranie wideo 🙂

Photo by Dan Meyers on Unsplash